De fijne diversiteit aan lieveheersbeestjes
Lieveheersbeestjes zijn een zeer soortenrijke en diverse keversfamilie. De 360 geslachten wereldwijd en meer dan 6000 soorten zijn hier slechts in beperkte mate vertegenwoordigd, maar de soorten die hier leven bieden al een breed scala aan verschillende verschijningsvormen en manieren van leven.
lees ook
- Een gezochte poster over het lieveheersbeestje
- De veelbelovende eieren van het lieveheersbeestje
- Wat helpt tegen lieveheersbeestjes?
Over het algemeen zijn het vooral de lieveheersbeestjes van de onderfamilie Coccinellinae die in Europa voorkomen. Bij het bestuderen van hun voedsel beperken we ons daarom tot de overeenkomstige soorten. Uiterlijk bieden de Coccinellinae een vrij breed scala aan kleurverschijnselen, waarbij het patroon en de kleuren kunnen worden samengevat als iets typisch voor lieveheersbeestjes. Van klassiek zwart gestippeld tomatenrood tot rood gestippeld zwart, volledig gestippeld monochroom of zwart gestippeld geel, alles is inbegrepen.
Lieveheersbeestjes favoriete voedsel
De eetgewoonten van de Coccinellinae-lieveheersbeestjes zijn eveneens gevarieerd. Ook hier zijn er fundamentele overeenkomsten, evenals soortspecifieke afwijkingen en eigenaardigheden. De overgrote meerderheid van de soorten eet het liefst heel vaak en vooral veel tuinongedierte. Dit bevat:
- Bladluizen
- Schaal insecten
- Spintmijten
Met deze culinaire voorkeuren zijn lieveheersbeestjes natuurlijk uitermate welkom bij elke tuinman, want met name bladluizen zijn niet echt gevaarlijk, maar wel erg vervelend en vooral nooit helemaal uit te roeien. Lieveheersbeestjes kunnen geen genoeg krijgen van bladluizen. Ze zijn ongetwijfeld hun lievelingsvoedsel nr. 1. Een lieveheersbeestje kan 50 van deze plagen per dag eten en is daarom maar al te graag te vinden op zwaar aangetaste planten.
Overigens zijn de larven van het lieveheersbeestje nog effectiever in het decimeren van bladluizen. Ze moeten tenslotte groot en sterk worden en daarom tot wel 600 stukjes gips in hun 30-60 dagen ontwikkelingstijd tot verpopping. Eén nakomeling van lieveheersbeestjes kan ongeveer 100.000 ongedierte per generatie vernietigen. U doet er dus goed aan om de lieveheersbeestjes in de tuin zo comfortabel mogelijk te maken. Meer hierover in de laatste sectie.
Naast de gewone bladluizen, schaalinsecten en spintmijten staan er ook andere plagen op het menu van lieveheersbeestjes. Bijvoorbeeld:
- Bedmijt
- Thrispe
- Bladwesplarven
- Keverlarven
- Vlinderlarven (zeldzamer)
Griezelig kannibalisme
Kannibalisme lijkt alleen eng in onze menselijke cultuur. In de dierenwereld is het echter heel normaal. Het komt dus ook veel voor bij de vriendelijke lieveheersbeestjes. Als de larven uitkomen, is het motto: wie het eerst komt, het eerst maalt. Dit betekent dat de larven die als eerste uitkomen het beste eten dat voor hun neus komt. En dat kunnen de voedzame eieren van broers en zussen zijn naast de deur. Als gevolg hiervan kan een koppeling zichzelf helaas met ongeveer de helft decimeren. Meestal komen de larven vrijwel tegelijkertijd uit.
Als er geen vlees meer is
In tijden van oorlog en hongersnood worden wij mensen ook creatief met alternatief voedsel. En ook lieveheersbeestjes moeten soms overschakelen op ander voedsel als de gebruikelijke voedselvoorraad in sommige jaren schaars is. Wanneer bladluizen, schaalinsecten en dergelijke opraken, vinden lieveheersbeestjes de noodnagel in plantaardig voedsel. Vooral fruit en stuifmeel vervangen het anders eiwitrijke insectenvoer door hun zoete energie.
Er is zelfs een Coccinellinae-soort, de Bulaea lichatschovi, waarvan de larven in wezen vegetarisch zijn, namelijk pollen.
Nog meer handige voorkeuren
Alsof het uitroeien van ongedierte nog niet genoeg is voor de hobbytuinier, houden sommige soorten lieveheersbeestjes ook plantenziekten tegen via hun dieet. Soorten van de stam Halyziini en Psylloborini voeden zich gemakkelijk met echte meeldauw en schimmel en kunnen zo verlichting brengen voor zieke planten. Schimmelsoorten die in dit land voorkomen zijn voornamelijk het zestienstippelig lieveheersbeestje en het gele tweeëntwintigstippelige lieveheersbeestje.
Soorten met schadelijke voedingsgewoonten
Geloof het of niet, er zijn eigenlijk lieveheersbeestjesoorten die vanwege hun voedingsgewoonten als ongedierte worden geclassificeerd. Omdat sommige soorten over het algemeen een plantaardig dieet hebben, geen stuifmeel, maar veeleer van nuttige en sierplantenbladeren.
Tot de herbivore lieveheersbeestjes die in dit land behoren, is het vierentwintigpunts lieveheersbeestje. Hij mikt vooral op anjers, zoals zeep en lijmkruiden, kruidnagel of klaver, luzerne, bieten en aardappelen. Het eet alleen van de bovenkant van de bladeren, maar het kan meer schade aanrichten.
Hoe lieveheersbeestjes te lokken
Het aantrekken van ongedierte is een ietwat paradoxaal iets - lieveheersbeestjes gaan immers het liefst waar veel bladluizen te eten zijn. Het promoten van bladluizen, die je eigenlijk wilt decimeren, is in eerste instantie een tegenstrijdigheid. Dit kun je echter oplossen door een extra zone in de tuin te reserveren voor lieveheersbeestjes - en bladluizen. Door een achterhoek van je tuin te laten wildlopen en bladluizen daar vrij te laten groeien, kun je ook genoeg lieveheersbeestjes krijgen, die dankzij hun mobiliteit ook in de rest van de cultuurtuin van pas kunnen komen.
Gezien de overwegend nuttige voedingsgewoonten van lieveheersbeestjes zou men dat natuurlijk graag willen
